Over mij

Mijn naam is Corrine Baard - Post. Van jongs af aan heb ik interesse in de Tweede Wereldoorlog. Vanaf een jaar of twaalf las ik alles wat los en vast zat over deze periode. Over het verzet, over onderduiken, de verschrikkelijke verhalen over de holocaust, over de strijd in de lucht tussen RAF en Luftwaffe tot aan zeeslagen in de Pacific toe.

In mijn directe familielijnen zijn geen grootse verhalen te vinden over de oorlog; geen grote verzetsdaden, maar ook geen NSB’ers. Mijn generatie ( ik ben geboren in 1966) is opgegroeid in een periode waarin veel verhalen voor het eerst naar buiten kwamen. Vlak na de oorlog was de wederopbouw het voornaamste doel. Mensen wilden vooral vergeten en doorgaan met hun leven. Maar voor veel mensen kwam de verwerking van wat hen in de oorlog overkomen was pas jaren later. In de jaren zeventig en tachtig werden veel dagboeken gepubliceerd en documentaires en films gemaakt over uiteenlopende onderwerpen die met de oorlog te maken hadden.

Ook nu nog verschijnen er ieder jaar boeken en documentaires over deze intense periode in onze geschiedenis. De nationale dodenherdenking, de Airborne herdenkingen in en rondom Arnhem en de herdenkingen rondom de bevrijdingsdagen van de verschillende concentratie-en vernietigingskampen worden nog ieder jaar druk bezocht. Hoewel het aantal mensen van de  generatie die de oorlog heeft meegemaakt uiteraard steeds kleiner wordt, houden kinderen, klein- en achterkleinkinderen van slachtoffers de herdenkingen in ere. Mijns inziens terecht.

Zelf kwam ik in 2000 in Oosterbeek wonen. Midden in de zogenaamde ‘perimeter’; het gebied waarin de Engelsen tijdens de Slag om Arnhem uiteindelijk omsingeld waren en zware verliezen hebben geleden. Ieder jaar staan de septemberdagen volledig in het teken van de herdenkingen rondom deze slag. Mijn kinderen hebben alle drie tijdens hun basisschoolperiode bloemen gelegd op de Airborne Begraafplaats in Oosterbeek, zoals alle schoolkinderen dat sinds 1946 hebben gedaan. ‘Bloemenkinderen’ worden ze genoemd. Ieder jaar opnieuw schiet ik vol bij die herdenkingen. Leg ik zelf bloemen op verschillende plekken in het dorp. Lees en luister ik opnieuw naar de verhalen. Ik kan me een mooie nazomerdag in september herinneren dat ik uit het bos doedelzakmuziek hoorde komen. Muziek ter ere van de vele soldaten die hier zijn omgekomen. Het kippenvel stond op mijn armen. Allemaal gewoon ‘in mijn achtertuin’.

Wie in Oosterbeek woont, ontkomt niet aan de geschiedenis.

Toen ik in de winter van 2020 uit het raam staarde - een lange tijd uit de running vanwege ziekte - vroeg ik me af wat ik nog had willen doen in mijn leven. ‘Schrijven’ was het enige antwoord. Mijn jongste dochter van veertien was de trigger voor dit verhaal. ‘Er zijn zo weinig verhalen over meisjes van mijn leeftijd in de oorlog,’ zei ze. In no time vormde zich vervolgens het verhaal in mijn hoofd en op het moment dat ik weer voldoende energie had, ben ik gaan schrijven. De meisjes Lotte, Hannah en Emmy kregen allengs meer ‘body’ en kwamen steeds meer tot leven voor me. Zoals ik hoop dat ze dat ook voor jou zullen doen.

Het verhaal steeds weer opnieuw vertellen. Dat is belangrijk. In iedere vorm. In dit verhaal wil ik vooral jongeren van nu meenemen in het leven van jongeren van toen. Want hun leven was in de basis natuurlijk niet zoveel anders dan dat van nu. Haal social media, telefoons en televisie weg en de belevingswereld van een meisje (of jongen) van veertien, vijftien jaar was niet zoveel anders, tachtig jaar geleden. Er was school. Er was huiswerk. Er waren vrienden en vriendinnen. Er waren ouders die keuzes maakten waar je maar mee te dealen had. Er waren verliefdheden. En ja, er was oorlog! Dat maakte alles op den duur anders.

De vraag is iedere keer opnieuw: wat zou jij hebben gedaan? Vechten, vluchten of bevriezen? Zou je zijn ondergedoken als je Joods was? Zou je je hebben gemeld? Zou je je hebben verzet? Zou je iets illegaals hebben durven doen? Zou je vrienden blijven met iemand die heel anders denkt over dingen dan jij? Hoe belangrijk vind jij de keuzes die ouders maken? Je eigen ouders? De ouders van je vrienden?

Keuzes, keuzes en nog meer keuzes. Daar hadden Lotte, Hannah en Emmy mee te maken. Keuzes die ingrijpende gevolgen hadden. Keuzes die hun ouders maakten, keuzes die zij zelf maakten, keuzes die voor hen gemaakt werden.

Daarom dit boek. Om een beeld te geven van hoe jongeren leefden tijdens die oorlogsjaren. Omdat het leven nu eigenlijk niet eens zoveel anders is dan toen.

Dit verhaal speelt in Arnhem. Niet zo toevallig natuurlijk. Veel van wat er beschreven wordt, had in iedere stad of dorp kunnen plaatsvinden. Het had iedere jongere tussen de twaalf en de achttien jaar kunnen overkomen en is ook veel jongeren overkomen.

Hoewel het verhaal volkomen fictief is, zijn de feiten – helaas – wel waargebeurd. Er was oorlog. Er waren razzia’s. Er waren concentratiekampen en vernietigingskampen. Er was een Slag om Arnhem. Er waren NSB’ers en verzetshelden. Er waren vooral veel gewone mensen die probeerden zo goed en kwaad als het ging hun leven voort te zetten. Sommigen hielpen anderen; velen deden niets.

Ik heb geprobeerd zoveel mogelijk feiten en data te checken. Niet alles is meer te achterhalen, tachtig jaar later. Wat ik vooral heb willen weergeven is het leven van jonge mensen in die tijd. De keuzes die gemaakt werden en de gevolgen die deze keuzes hebben gehad.

Publiciteit:
Interview AD/Regio Arnhem vrijdag17 september 2021
Interview De Gelderlander vrijdag 17 september 2021
Interview Arnhemse Koerier zaterdag 10 juli 2021
Bericht in Rijn en Veluwe dinsdag 17 augustus 2021

In september 2023 verschijnt mijn tweede roman: Eiland van de maan, echo's uit een versluierd en onvoltooid verleden.